اسهال خونی بره ها و انتریت خونریزی دهنده کلستریدیایی (استراک) و نقش موسسه رازی در کنترل و پیشگیری از آن در ایران

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

شعبه کرمان، مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران

چکیده

اسهال خونی بره‌ها و انتریت خونریزی دهنده (استراک) از مهمترین بیماری های کلستریدیایی هستند که به ترتیب توسط باکتری کلستریدیوم پرفرنجنس تیپ B و تیپ C ایجاد می شوند. اولین گزارش جداسازی تیپ های B و C از نشخوارکنندگان ایران به سال 1334 و 1349 بر می گردد. اسهال خونی بره ها و انتریت خونریزی دهنده کلستریدیایی عمدتاً در نوزادان حیوانات مختلف مثل بره‌ها، بزغاله‌ها و گوساله‌ها به دلیل نقص در تولید مقادیر کافی پروتئازها در دو روز اول تولد اتفاق می‌افتد و مرگ ناگهانی دام در گوسفندان بالغ چراگاهی واکسینه‌نشده استراک نامیده می شود. توکسین بتا اصلی‌ترین عامل حدت تیپ C است که با ایجاد منفذ در سلول‌های اندوتلیال باعث تورم و لیز سلولی می‌شود. اما در تیپ B توکسین های بتا و اپسیلون به عنوان دو توکسین اصلی هریک در فرایند بیماری‌زایی در زمانی مشخص به‌عنوان عامل حدت اصلی نقش ایفا می‌کنند. علائم بیماری در بره‌های جوان (از بدو تولد تا 14 روزگی) شامل درد و اتساع محوطه شکمی و اسهال خونی است و در کالبدگشایی با انتریت شدید اولسراتیو یا نکروهموراژی منتشر چندکانونه مشخص می شود. مهمترین اقدام پیشگیرانه علیه این بیماریها واکسیناسیون حیوانات آبستن 4-3 هفته قبل از زایش می باشد تا با ایجاد ایمنی مادری از بره ها و بزغاله ها حفاظت کند. در حال حاضر واکسن کشته انتروتوکسمی تولید موسسه رازی جهت واکسیناسیون نشخوارکنندگان استفاده می شود. این واکسن نقش مهم و موثری در پیشگیری و کنترل بیماریهای اسهال خونی بره‌ها و انتریت خونریزی دهنده کلستریدیایی (استراک) ایفا کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات