تب‌های ویروسی نوپدید منتقل‌شونده از طریق ناقلان: نقش دامپزشکی در تشخیص و کنترل با رویکرد سلامت واحد

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت، کرمان، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر، شیوع بیماری‌های ویروسی نوپدید منتقله از ناقلان مانند تب دانگ، چیکونگونیا، زیکا و تب زرد در بسیاری از مناطق جهان به‌ویژه نواحی گرمسیری، افزایش چشمگیری داشته است. این بیماری‌ها به دلیل علائم مشابه در مراحل اولیه، تشخیص افتراقی دشوار و گسترش سریع در جوامع شهری و روستایی، به یک چالش جدی در حوزه سلامت عمومی تبدیل شده‌اند. در این میان، نقش ناقلان (به‌ویژه پشه‌های Aedes) و گاهی حیوانات مخزن در انتقال این ویروس‌ها، اهمیت ورود دامپزشکی به فرآیند پایش، تشخیص و کنترل بیماری را برجسته می‌سازد. این مقاله با رویکرد سلامت واحد (One Health)، به معرفی یک مدل موفق، ساختارمند و کاربردی برای پیشگیری و کنترل این بیماری‌ها پرداخته است؛ مدلی که در کشورهای مختلف با مشارکت دامپزشکان، پزشکان و متخصصان محیط زیست اجرا شده و نتایج مثبتی در کاهش تراکم ناقلان و موارد بیماری داشته است. مراحل اجرایی شامل پایش ناقلان، نمونه‌برداری حیوانی، تحلیل داده‌های اپیدمیولوژیک، مداخلات بیولوژیک و آموزش محلی است. با توجه به شرایط اقلیمی ایران، این مدل کاملاً قابلیت بومی‌سازی دارد. مقاله حاضر توصیه می‌کند که شبکه دامپزشکی کشور در طراحی برنامه‌های پایش و هشدار زودهنگام فعال شود و همکاری میان‌بخشی به‌عنوان راهبرد اصلی کنترل بیماری‌های ناقل‌زاد در دستور کار سیاست‌گذاران قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات