عضو هیات علمی(استادیار)، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
اندوتوکسین (Endotoxin)ها، بخشی از دیواره سلولی باکتریهای گرم منفی و با لیپوپلیساکارید دیواره این باکتریها مرتبط هستند. این ترکیبات به خودی خود سمی نیستند، ولی بعد از لیز باکتری و آزاد شدن آن خاصیت سمی داشته که منجر به بروز عوارض جانبی شامل واکنشهای التهابی، شوک و حتی مرگ در دامها میشوند. مدیریت نادرست واکسنها، انجماد، یا استفاده همزمان از چند واکسن حاوی آنتیژنهای باکتریایی گرم منفی میتواند منجر به انباشتگی اندوتوکسین (Endotoxin stacking) و افزایش خطرات ناشی از آن شود. از جمله عوارض انباشت اندوتوکسین، بروز اندوتوکسمی (Endotoxemia) و شوک اندوتوکسیک (Endotoxic shock) است که تهدیدکننده حیات حیوان هستند. در این مقاله ترویجی پس از شرح مسئله، استانداردهای کنترل کیفیت، مقادیر مجاز و روشهای سنجش و حذف اندوتوکسین تبیین شدهاند. همچنین، اثرات بالینی از جمله پدیده انباشتگی اندوتوکسین، اندوتوکسمی، شوک اندوتوکسیک و نحوه مدیریت بالینی و تشخیص افتراقی تشریح شدهاند. در نهایت، توصیههای کاربردی برای دامپزشکان و تولیدکنندگان به منظور کاهش عوارض و بهبود ایمنی واکسنهای دامی بیان شده است.
برادران سید, زهرا و پیشرفت ثابت, لیلا . (1404). اندوتوکسین در واکسن: مکانیسم اثر، کنترل کیفیت و مدیریت بالینی. واکسن و پیشگیری از بیماری ها در دامپزشکی, (), -.
MLA
برادران سید, زهرا , و پیشرفت ثابت, لیلا . "اندوتوکسین در واکسن: مکانیسم اثر، کنترل کیفیت و مدیریت بالینی", واکسن و پیشگیری از بیماری ها در دامپزشکی, , , 1404, -.
HARVARD
برادران سید, زهرا, پیشرفت ثابت, لیلا. (1404). 'اندوتوکسین در واکسن: مکانیسم اثر، کنترل کیفیت و مدیریت بالینی', واکسن و پیشگیری از بیماری ها در دامپزشکی, (), pp. -.
CHICAGO
زهرا برادران سید و لیلا پیشرفت ثابت, "اندوتوکسین در واکسن: مکانیسم اثر، کنترل کیفیت و مدیریت بالینی," واکسن و پیشگیری از بیماری ها در دامپزشکی, (1404): -,
VANCOUVER
برادران سید, زهرا, پیشرفت ثابت, لیلا. اندوتوکسین در واکسن: مکانیسم اثر، کنترل کیفیت و مدیریت بالینی. واکسن و پیشگیری از بیماری ها در دامپزشکی, 1404; (): -.
)